Analiza SWOT należy do najczęściej stosowanych metod analizy strategicznej przedsiębiorstwa (inne popularne metody to: analiza SPACE, metoda ASTRA). Ma ona uniwersalne zastosowanie, ponieważ służy jednocześnie do analizy makrootoczenia, otoczenia konkurencyjnego i do oceny potencjału strategicznego przedsiębiorstwa.
Podejście to powstało na bazie koncepcji analizy pola sił opracowanej przez K. Lewina w latach 50-tych. Była ona jednak zbyt złożona i skomplikowana, aby znaleźć szerokie zastosowanie i dlatego zaczęły powstawać prostsze metody, do których jest zaliczana m.in. metoda SWOT.
Jest to metoda zintegrowana, łączącą badanie otoczenia organizacji z jej wnętrzem. Za pomocą metody SWOT poszukuje się takich sposobów zastosowania silnych stron firmy, aby wykorzystać szanse pojawiające się w otoczeniu, przy jednoczesnym eliminowaniu słabości i unikaniu zagrożeń.
SWOT to akronim słów:
S – Strengths (mocne strony),
W – Weaknesses (słabe strony),
O – Opportunities (szanse w otoczeniu),
T – Threats (zagrożenia w otoczeniu).
SWOT jest jedną z podstawowych metod zarządzania strategicznego. Dotyczy jego dwóch głównych etapów, a więc etapu analizy strategicznej i formułowania strategii. Strategia przyjęta na bazie metody SWOT zostaje określona poprzez dopasowanie mocnych i słabych stron przedsiębiorstwa z występującymi w otoczeniu szansami i zagrożeniami. Najważniejsze znaczenie dla powodzenia przeprowadzonej analizy ma poprawne określenie silnych i słabych stron firmy, a także występujących szans i zagrożeń wraz z prognozami.
Identyfikacja mocnych i słabych stron firmy jest przeprowadzana w odniesieniu do wzorca idealnego przedsiębiorstwa lub do wzorcowego konkurenta. Można porównać się do najgroźniejszego konkurenta lub grupy konkurentów. Niekoniecznie firma do której się porównujesz musi być z tej samej branży. Dopuszczalna jest sytuacja, kiedy znajdujesz lidera poza swoim sektorem, którego rozwiązania chcesz zaadoptować do własnej działalności.
Badanie mocnych i słabych stron wykonuje się w odniesieniu do wszystkich obszarów działania firmy albo ograniczając się do wybranych sfer (np. marketingu, finansów). Decydujący jest tutaj cel diagnozy. Po wybraniu silnych i słabych stron należy je skonfrontować z otoczeniem. Właśnie dlatego podejście to jest określane jako od “wewnątrz do zewnątrz”.
Wiele osób przygotowując analizę SWOT zapomina, że nie ogranicza się ona jedynie do analizy strategicznej i rozpoznania pozycji strategicznej organizacji, lecz również pozwala sformułować strategię lub zaproponować zmiany w już realizowanej strategii rozwoju. Jednak wybór strategii nie powinien opierać się jedynie na wynikach analizy SWOT. Należy wziąć pod uwagę także misję firmy. Proces wyznaczania strategii nie jest tutaj szczególnie skomplikowany, chociaż można spotkać się z modyfikacjami, np. analiza SWOT/TOWS.
Analiza SWOT ma szerokie zastosowanie i zależy od naszych potrzeb i pomysłowości. Jest ona częścią każdego biznesplanu, ale z powodzeniem można ją zastosować np. dla partii politycznej. Występują analizy SWOT pisane na potrzeby samorządu lokalnego i wielkich korporacji. Można ją również napisać dla konkretnej osoby, np. poleca się zrobienie analizy SWOT osobom, które szukają swojej ścieżki kariery.
W szczególności metoda ta jest stosowana do diagnozy ogólnej sytuacji przedsiębiorstwa. Powinna być sporządzana przy ścisłej współpracy kierownictwa firmy, ponieważ to kadra kierownicza najlepiej zna sytuację firmy. Można także skorzystać z pomocy ekspertów i doradców. Ich udział pozwoli szerzej spojrzeć na problem.
Oprócz niewątpliwych zalet analizy SWOT (m.in. prostota, kompleksowość, możliwość dokonania oceny), wskazuje się też wady. Jedną z często podnoszonych jest subiektywność osób, które wykonują analizę, jak też podejmowanie decyzji zadowalających większość lub uśrednianie. Nie znaczy to jednak, żeby z niej rezygnować, a jedynie zdawać sobie z tego sprawę dokonując interpretacji wyników.
Warto korzystać z analizy SWOT, ponieważ wiedza jest potężną bronią. Ponadto znacznie korzystniej pod względem finansowym jest popełniać błędy na papierze niż w rzeczywistości. Zaoszczędzisz również czas, który straciłbyś/straciłabyś na wdrożenie błędnych decyzji. Wreszcie analiza ta jest użyteczna, kiedy czujesz, że jesteś w martwym punkcie, nie wiesz jak masz postąpić. Dokonaj jej choćby niedokładnie i na próbę, aby ruszyć dalej.
Polecany poradnik - zawiera wzory i przykłady
Zobacz spis treści (PDF)
Analiza SWOT TOWS. Wybór strategii (EBOOK)
