Istnieje wiele metod analizy strategicznej, które powstały w różnym czasie. Można mówić o pewnej ewolucji, związanej z zachodzącymi zjawiskami społeczno-gospodarczymi. Najczęściej kadra kierownicza firmy interesuje się metodami analizy strategicznej wtedy, kiedy firma przechodzi kryzys, znajduje się pod wpływem kaprysów otoczenia lub po prostu zmienił się zarząd i chce on sprawdzić jaki jest potencjał firmy oraz określić dla niej na nowo strategię.
Zdaniem M. F. Gouillarta występuje 10 etapów w rozwoju analizy strategicznej. Należy pamiętać, że metody analizy strategicznej nie wychodzą z użycia wraz z czasem i rozwojem innych metod. Po prostu zbiór się powiększa, w efekcie czego współcześnie są stosowane różne podejścia i techniki. Można zatem wskazać następujące etapy:
- Etap 1. Analiza słabych i mocnych stron, szans oraz zagrożeń – przypada na lata 50. Jest to najbardziej ogólna i uniwersalna z metod analizy strategicznej;
- Etap 2. Analiza portfelowa – lata 60. i 70. Metoda wykorzystuje narzędzia jakościowe oraz ilościowe, uwzględnia wiele zmiennych;
- Etap 3. Modele japońskie – lata 70. to czas fascynacji gospodarką japońską, duża rola jakości, produkcji, technologii;
- Etap 4. Analiza korzyści akcjonariusza – lata 70. i 80., podkreślenie znaczenia analizy finansowej i prognoz dotyczących rynku kapitałowego. Celem firmy jest wzrost kursów akcji;
- Etap 5. Model Portera – lata 80. W tym okresie podkreślano znaczenie dokonań M. Portera;
- Etap 6. Cena doskonałości – lata 80. Skoncentrowanie się na wdrażaniu do praktyki wypróbowanych i udoskonalonych wzorów postępowania;
- Etap 7. Wyścig z czasem – lata 90. Istotne znaczenie ma rola wyprzedzenia czasowego konkurencji, czas jest kluczowym czynnikiem osiągnięcia przewagi konkurencyjnej;
- Etap 8. Cele i umiejętności strategiczne – lata 90. Był to okres podkreślenia znaczenia prawidłowego wskazania misji i celów firmy, wyższą rangę nadano jakościowym elementom analizy strategicznej;
- Etap 9. Zmiana strategiczna – lata 90. Podejście, w którym koncentrowano się na zdolności adaptacji przedsiębiorstwa do zmian, zadaniem kierownictwa firmy była obserwacja zachodzących zmian i reakcja na nie;
- Etap 10. Strategie porozumień – obecny etap. Związany jest z globalizacją, koncentrowaniem kapitału.
Ponadto metody analizy strategicznej można podzielić ze względu na zakres oraz ze względu na cel. Jeśli chodzi o zakres analizy, mówi się o:
- metodach analizy otoczenia firmy;
- metodach analizy wnętrza firmy;
- metodach zintegrowanych, pozwalających na analizę firmy w otoczeniu.
Analiza SWOT jest analizą zintegrowaną, ponieważ pozwala na wybranie optymalnej strategii na podstawie najbardziej kompletnych informacji, obejmujących wnętrze firmy i jej otoczenie zewnętrzne.
Kolejne kryterium klasyfikacji metod analizy strategicznej koncentruje się na celu, w jakim przeprowadzana jest konkretna analiza. Metody analizy strategicznej dzieli się tutaj na:
- metody stosowane do analizy strategicznej;
- metody stosowane do planowania marketingowego;
- metody uniwersalne stosowane do fazy analizy i fazy planowania.
Graficzne uporządkowanie tych dwóch klasyfikacji przedstawia rysunek poniżej.
Polecany poradnik - zawiera wzory i przykłady
Zobacz spis treści (PDF)
Analiza SWOT TOWS. Wybór strategii (EBOOK)
