Decydujące znaczenie dla kształtowania strategii przedsiębiorstwa mają jego zasoby materialne i niematerialne, ich wielkość i struktura, a także możliwości ich pozyskania i wykorzystania. Do zasobów materialnych można zaliczyć: maszyny, urządzenia, surowce do produkcji, produkty itp. Natomiast zasobami niematerialnymi są: wiedza i doświadczenie pracowników, zaufanie klientów, marka, kwalifikacje kadry zarządzającej itp.
Planując strategię trzeba wziąć pod uwagę które zasoby się posiada, a których nie. Strategia powinna być zaplanowana w sposób realistyczny, tzn. aby nie wymagała zasobów większych niż przedsiębiorstwo posiada lub jest możliwe, że będzie posiadać.
Mocne strony (silne strony) firmy to takie zasoby i umiejętności, w których firma ma przewagę nad aktualnymi i potencjalnymi konkurentami na rynku. Są to te zasoby i umiejętności, które są ważne z punktu widzenia tworzenia wartości dla odbiorcy. Trzeba je tworzyć i utrzymywać w przyszłości.
Umożliwiają one firmie zajęcie korzystnej pozycji na rynku. Mogą to być zarówno zalety marketingowe (np. produkt, system promocji, dystrybucji), jak też czynniki z którejś sfery przedsiębiorstwa (np. zarządzanie kadrami, B+R). Mogą dotyczyć zasobów i umiejętności firmy w zakresie zarządzania, zachowania się na rynku i tworzenia dobrego klimatu.
Im większą przewagę zapewnia określona mocna strona firmy, tym jest silniejsza. W analizie SWOT należy określić przynajmniej kilka mocnych stron.
Przykłady mocnych stron:
– dobra opinia u klientów;
– pozycja lidera na rynku;
– prawa własności do technologii;
– wysokie kwalifikacje kadry zarządzającej;
– posiadane zasoby finansowe;
– marka produktu;
– dobrze zorganizowany serwis;
– lojalni pracownicy.
Słabe strony to te zasoby i aspekty funkcjonowania przedsiębiorstwa, które ograniczają jego sprawność, blokują rozwój. Są związane z ograniczonymi zasobami i niewystarczającymi umiejętnościami. Jeśli nie zostaną w porę przezwyciężone, mogą osłabić silne strony. Duża liczba słabych stron, które oceniasz jako ważne osłabia potencjał rozwojowy firmy i jej zdolność do konkurowania.
Przykłady słabych stron:
– zadłużenie firmy;
– wadliwy marketing;
– przerost zatrudnienia;
– niska jakość produktu;
– niskie kompetencje kierownicze;
– negatywny wizerunek firmy na rynku;
– niewielkie zasoby finansowe;
– niejasno określony kierunek strategiczny firmy.
Identyfikacja mocnych i słabych stron może dotyczyć całej firmy, wszystkich jej kluczowych aspektów lub tylko wybranych, np. można wyróżnić tylko pewne sfery funkcjonowania firmy, które są brane pod uwagę, np. marketing, organizacja i zarządzanie itp. Od potrzeb firmy zależy w jakich sferach działania przeprowadzisz analizę.
Dokonując selekcji mocnych i słabych stron, weź pod uwagę te obszary, które uważasz za istotne. Pomoże Ci w tym poniższa lista:
- zarobki – jaki firma osiąga zysk, jakie występują koszty, kiedy firma osiągnie próg rentowności i czy nie będzie z tym kłopotu;
- maszyny, sprzęt, obiekty – w jakim są stanie, czy nie jest potrzebna wymiana/zmiana, gdzie są obecnie, jak je wykorzystać, jak wpłyną na jakość produktów;
- surowce – czy posiadasz odpowiedni zapas surowców, jakiej są jakości, skąd je bierzesz, czy już ich użyłeś/aś, jaka jest cena u dostawców i co na nią wpływa;
- zarządzanie i organizacja firmy – jak to wygląda, jaki jest plan, jaka strategia, czy organizacja posiada stosowne umiejętności, jakie są cele firmy i dlaczego właśnie takie;
- pracownicy – jakimi umiejętnościami dysponują, czy jest system motywowania i wynagradzania, jaka jest atmosfera;
- marketing – kim są klienci, dlaczego kupują produkt, czy są lojalni, ile mają pieniędzy, czy są jakieś ich cechy wspólne, dlaczego mają wybrać Twój produkt przed konkurencyjnym, jak wygląda baza dystrybutorów i ich zaangażowanie, czy ich motywujesz;
- finanse – czy dysponujesz budżetem, planem, prognozami, jakie one są, czy firma posiada odpowiednie systemy kontroli, jaka jest jej sytuacja finansowa.
Nie wystarczy jednak wyróżnić mocne i słabe strony firmy. Trzeba je jeszcze ocenić pod względem ich siły i znaczenia. W przeciwnym wypadku trudno byłoby zbudować na ich podstawie strategię. Stosuje się tutaj oceny punktowe i wagi. Sposób w jaki można to wykonać został zaprezentowany w artykule pt. Ocena mocnych i słabych stron.
Polecany poradnik - zawiera wzory i przykłady
Zobacz spis treści (PDF)
Analiza SWOT TOWS. Wybór strategii (EBOOK)
